Moždani udar je klinički sindrom koji se karakteriše naglim razvojem žarišnog neurološkog deficita, a simptomi koreliraju sa veličinom i mestom oštećenja mozga , predstavlja treći uzrok smrtnosti i najčešći uzrok teške i trajne onesposobljenosti u razvijenim i zemljama u razvoju. Stoga, rehabilitaciju osoba sa moždanim udarom treba početi odmah tokom akutnog lečenja.

Faktore rizika za nastanak moždanog udara možemo podeliti na faktore rizika na koje se može uticati i nepromenjive faktore rizika. Faktori rizika na koje se može uticati su: hipertenzija, dijabetes melitus i poremećaji glikoregulacije, pušenje cigareta, dislipidemija, fibrilacija pretkomora i drugi kardiološki poremećaji. U potencijalne faktore rizika spadaju: gojaznost, fizička neaktivnost, način ishrane, zloupotreba alkohola, hiperhomocisteinemija, supstituciona terapija hormonima, upotreba oralnih kontraceptiva.

Klinička slika akutnog moždanog udara se razvija najčešće naglo, značajno ređe postepeno progredijentno. U zavisnosti od lokalizacije i obima lezije mogu se javiti se različiti motorni i senzitivni poremećaji, poremećaji govora, ispadi u vidnom polju i drugo.

Da bi se postavila dijagnoza ,klinički parametri nisu dovoljni, već je neophodna primena neurovizuelizacionih metoda, kao što je kompjuterizovana tomografija mozga (CT) ili magnetna rezonanca glave (MR).

Lečenje bolesnika u akutnoj fazi odvija se najkompletnije u jedinicama neurološke intenzivne nege, gde se pored kompleksne dijagnostike i medikamentoznog lečenja sprovode i mere rane rehabilitacije. Multidisciplinarni prisutp lečenju i prisustvo specijalizovano obučenog tima u jedinicama neurološke intezivne nege omogućava rano započinjanje primene rehabilitacionih postupaka i mobilizaciju bolesnika posle moždanog udara.

U akutnoj fazi bolesti, bolesnici su hospitalizovani u jedinicama intenzivne neurološke nege ili specijalizovanim jedinicama za moždani udar. Fizikalne procedure u ovoj fazi lečenja su prvenstveno usmerene ka prevenciji komplikacija inaktiviteta, ali i specifično za korekciju posledica postojećeg neurološkog deficita. Kad govorimo o prevenciji komplikacija inaktiviteta, možemo spomenuti i razvijanje dekubitalnih rana tako da je primena antidkubitalnog programa u okviru ovih jedinica veoma važna.

Uobičajeno bolesnici nakon lečenja u jedinicama za moždani udar nastavljaju svoje lečenje i rehabilitaciju u specijalizovanim centrima za rehabilitaciju neuroloških bolesnika bilo intrahospitalnim lečenjem bilo ambulantnom rehabilitacijom i dalje u društvenoj sredini osobe, u zavisnosti od organizacije zdravstvenog sistema.

Rehabilitaciju sprovodi multidisciplinarni tim stručnjaka, na čelu sa specijalistom fizikalne medicine i rehabilitacije. Tokom procesa rehabilitacije koristi se neuroplastičnost mozga, facilitira restauracija funkcije, s ciljem ponovnog uspostavljanja aktivnosti dnevnog života i participacije u društvu skladno zaostalom smanjenju aktivnosti jer obavljanje aktivnosti dnevnog života, boravak i kretanje u socijalnoj sredini kao i povratak na radno mesto, često predstavljaju ozbiljan problem osobama koje su doživele moždani udar

Današnjim metodama lečenja i rehabilitacije dužina akutnog lečenja osoba s moždanim udarom je znatno kraća, kao i trajanje bolničke medicinske rehabilitacije, uz mogućnost organizacije i sprovođenja rehabilitacije u sklopu dnevne bolnice, ambulantno, kao i sprovođenja rehabilitacije u kući. Trajanje rehabilitacije zavisi od mnogo faktora kao što su: tip moždanog udara, prisustvo komorbiditeta, pojava različitih komplikacija tokom lečenja i slično, ali se smatra da bi trebalo obezditi određene rehabilitacione postupke u periodu od godinu dana od akutnog moždanpg udara

Pristup rehabilitaciji bolesnika nakon moždanog udara je individualno prilagođen i multidisciplinarno vođen po kliničkim smernicama ,za koje postoje dokazi o efikasnosti.