DEFORMITETI GRUDNOG KOŠA
Najčešći deformiteti grudnog koša su levkaste grudi (pectus excavatus ) i kokošije grudi (pectus carinatus ) .
PECTUS EXCAVATUS ,levkaste ili ugnute grudi je deformitet grudnog koša gde je grudni koš udubljen. Deformitet je depresija ,povlačenje grudne kosti prema kičmenom stubu. Češći kod muškog pola i to u odnosu na ženski pol 5:1.
Pažljivim pregledom deformitet se može uočiti na samom rodjenju ,mada zbog masnog tkiva bebe koje prekriva deformitet može se i prevideti. Tek kasnije ,kada dete počne da gubi potkožno masno tkivo deformitet je uočljiviji. Najčešće se dijagnostifikuje oko 10-15 godine života jer sa rastom i razvojem napreduje i deformitet .
Etiologija – uzrok nastanka. Nejasna je etiologija , mada se smatra da je u pitanju familijarna dispozicija .Po nekima čak postoje mehanički razlozi kao što je pritisak u fetalnom dobu .
Dijagnoza – se postavlja kliničkim pregledom ,i dopunskim dijagnostičkim metodama radiografija(RTG) , kompjuterizovana tomografija (CT )ili magnetnom rezonancom(MR) .
Klinička slika: Kod deteta se prvo primeti gubitak estetike grudnog koša .Grudni koš je deformisan ,udubljen,nesimetričan. Kod dece do 1.godine života se može palpirati grudna kost i osetiti i videti udubljenje u predelu sternuma.
Klinička slika može varirati od blagog deformiteta do veoma izraženog . Često sa levkastim grudima postoji i kifotično držanje tela ,kifoza ili skolioza a ne tako retko i astma. Kao komplikacija ,može se nastati i pritisak na srce i pluća ,što može da dovede do poremećaja u radu kardiovaskularnog i respiraornog sistema (dispnea i poremećaj ritma rada srca ).
Lečenje – se sastoji u primeni kinezi terapije ,fizikalne terapije, vežbe disanja. Preporuka za bavljenje sportom kao pomoćna metoda lečenja (plivanje ,veslanje .. ) .
Kao pasivna sredstva za korekciju koriste se mideri i pojasevi koji treba da potiskuju rebarne lukove na dole i time izvlače grudnu kost naviše. Moraju biti izrađeni po individualnim merama kako bi bili adekvatni i efikasni.
Ukoliko se jave problemi od strane kardiovaskularnogsistema mora se uključiti i pedijatar u lečenje.Sa pojavom nekih komplikacija postoji i indikacija za operativnim lečenjem. Dispnea je indikacija za operivi tretman (radi se resekcija rebara i sternuma ) .
PECTUS CARINATUS ,kokošije ili ptičje grudi je deformitet grudnog koša koji je češći kod muškaraca nego kod žena. Karakteriše ga protruzija sternuma ,odnosno ispupčenost cele grudne kosti ili njenog dela ,iznad nivoa grudnog koša. Nije prisutan na rodjenju .Oboljenje se najčešće otkriva kod dece posle 3.-4. godine. Ispupčenje može biti obostrano ili jednostrano,kada je jedna strana gr kosti uzdignuta iznad nivoa grudnog koša .
Etiologija – uzrok nastanka. Nije poznata etiologija. Smatra se da je deformitet urodjen jer u velikom procentu postoji porodična dispozicija. Po nekima uzrok može biti slaba ishrana, siromašna vit D ili poremećaj metabolima Ca (rahitis ), zatim neka stanja i bolesti respiratornog sistema koja prati uporan i dugotrajan kašalj.
Dijagnoza – se postavlja kliničkim pregledom ,i dopunskim dijagnostičkim metodama radiografija(RTG) , kompjuterizovana tomografija (CT )ili magnetnom rezonancom(MR) .
Klinička slika – Kliničkom slikom dominira prominencija manubrijuma sternuma ,mada se može izbočiti i srednji kao i donji deo sternuma. Rastom i razvijem deteta deformacija se pogioršava.
Lečenje treba započeti kinezi terapijom u smislu jačanja mišića gr udnog koša i ledja kao i vežbama disanja . Preporučuju se i sportovi kao što su plivanje ,gimnastika …
Kao pasivna sredstva za korekciju se koriste mideri i pojasevi koji bi trebalo da potiskuju grudnu kost na dole a izvlače rebarne lukove naviše (PECTUS CARINATUS APARAT ). Neophodno je da aparati budu izrađeni po individualnim merama kako bi bili adekvatni i efikasni. Takođe uz upotrebu ovih ortoza moguće je nastaviti sa kinezi terapijom i sportskim aktivnostima.
Primer individualno izrađene ortoze- pectus carinatum aparat, sa pelotom koja vrši pritisak na grudnu kost i bočno postavljenim trakama kojima se vrši kontrola pritiska.
U najtežim slučajevima primenjuje se operativno lečenje koje podrazumeva resekciju rebara i sternuma , ispravljenje deformiteta. Kišnerovim iglama se fiksiraju rebra za sternum. Za oko 4-6 nedelja igle se skidaju i nastavlja lečenje kinezi terapijom i fizikalnim procedurama.